نشست علمی با موضوع «فقه، حقوق جزا و جرم شناسی» برگزار شد

نشست علمی با موضوع «فقه، حقوق جزا و جرم‌شناسی» به همت معاونت پژوهش مجتمع فقه، حقوق و قضای اسلامی با همکاری کانون علمی فقه و حقوق مجتمع در مدرسه علویه قم برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی مجتمع فقه، حقوق و قضای اسلامی؛ اولین جلسه از سلسله نشست‌های علمی “تبیین مسئله پژوهشی” با موضوع «فقه، حقوق جزا و جرم‌شناسی» با ارائه استاد ارجمند آقای آقاجانی برگزار گردید.

در ابتدای جلسه استاد آقاجانی به بررسی موضوع «تبدیل حکم قصاص به مجازات دیگر به درخواست اولیای دم» پرداخته و با اشاره به اینکه در قوانین فعلی نظام حقوقی ایران در صورت گذشت اولیای دم از قصاص برای جانی امکان صدور ۳ تا ۱۰ سال حبس از طرف دادگاه وجود دارد، گفت: هر کدام از پرونده‌های قتل ویژگی‌های خاصی دارد. در نظر گرفتن امکان دخالت دادن اولیای دم در میزان مجازات پس از گذشت می‌تواند به اخذ بیشتر و سریع‌تر گذشت اولیای دم کمک کند. اگر مثلاً اولیای دم بدانند که با گذشت آنها جانی به میزان مجازات متناسبی با قتل ارتکابی محکوم خواهد شد، می‌توان افزایش امکان رضایت سریع‌تر و بیشتر اولیای دم در پرونده‌های قصاص را ممکن دانست.

بنابراین بررسی علمی و پژوهشی فقهی و حقوقی تبدیل حکم قصاص به مجازات دیگر به درخواست اولیای دم، دارای اهمیت خواهد بود.

آقاجانی پیرامون مسئله دیگر طرح شده، «اعتبار ادله کشف شده از طریق عملکرد غیرقانونی ضابطین»، افزود: در مواردی که احتمالاً کم هم نباشد ضابطین یا به‌وسیله رفتارهای ممنوع شرعی مثل دروغ، فریب، گمراه ساختن و… یا رفتارهای ممنوع قانونی مثل ورود غیرقانونی، بازرسی غیرقانونی و… به ادله دال بر وقوع جرم دست پیدا می‌کنند. آیا حرمت شرعی و ممنوعیت قانونی این رفتارها، ادله کشف را برای محکومیت متهمین از اعتبار قانونی ساقط می‌کند؟ یا می‌توان در عین قائل‌شدن به ارتکاب رفتار غیرقانونی و غیرشرعی از جانب ضابط قائل به معتبر بودن ادله کشف شده برای محکومیت متهمین هم بود؟

این استاد حوزه در ادامه نشست با بررسی مسئله «رویه اخذ رضایت از اولیای دم در پرونده‌های محکومین به قصاص و نقد و ارزیابی آن از منظر فقه، حقوق ایران و اصول عدالت کیفری» خاطرنشان کرد: پس از قطعی‌شدن حکم قصاص، فرایند اخذ رضایت از اولیای دم یک‌روند طولانی و پیچیده به خود می‌گیرد. دادستانی یا نهادهای متولی اخذ رضایت با به تعویق‌انداختن اجرای حکم به امید اخذ رضایت؛ برای مدتی طولانی و بعضاً حتی بیش از یک دهه، به روش‌های مختلف سعی در رضایت گرفتن از اولیای دم می‌کنند.

وی گفت: بررسی رویه‌های موجود در اخذ رضایت از اولیای دم و بررسی فقهی و حقوقی آنها هم از جهت شناخت رویه‌ها در این مورد و هم از جهت بررسی مشروعیت آنها قابل‌توجه بوده و می‌تواند منجر به ارائه پیشنهادهای مناسب و سازنده‌ای نیز شود.

لازم به ذکر است در «سلسله نشست‌های طرح مسائل پژوهشی»، ایده‌ها و مسائلی نو طرح شده که قابلیت کار پژوهشی را دارا هستند. سؤالات جدیدی را برای دنبال‌کردن به‌عنوان تحقیق علمی و پژوهشی به مخاطبان علاقه‌مند، عرضه می‌کند تا به شکل طرح اولیه به بحث گذاشته شده و مسیر برای تحقیق و پژوهش کامل و مؤثر باز شود.

پوستر نشست نقد ارا قضایی-آقاجانی